Als één van de bekendste yoga sutra’s loont het zeker de moeite om eens in te zoomen op de betekenis ervan.
Getriggerd door de foto die ik gebruik van de lotusbloem die bloeit, wil ik jullie even deze sutra toelichten.
Deze sutra bestaat uit vier woorden, elk woord heeft een eigen betekenis en samen versterken ze de sutra.
Het eerste woord is yoga. Yoga – verbinden – kan je het best zelf ervaren, dat is niet iets wat je in één zin kan toelichten. Yoga is veel meer dan de fysieke houdingen (Asana’s) die op regelmatige basis worden beoefend, maar het is er zeker een deel van.
Daarnaast heb je nog een aantal andere elementen zoals de Yamas, Niyamas, Pratyahara, Pranayama, Dharana, Dhyana en Samadhi. Samen vormen ze de 8 limbs (ledematen) van Patanjali.
In die zin kan je begrijpen dat Yoga in deze sutra, geschreven door Patanjali, veel meer is dan het puur uitvoeren van fysieke yogaoefeningen.
Chitta: het bewustzijn of het gevoel. Het laat ons toe om subjectief te zijn, emotionele reacties te hebben. Chitta wordt beïnvloed door wat het ziet of ervaart. Het is één van de vier aspecten van de geest. Chitta kan je zowel uitwendig ervaren, vb het ego paaiend, als inwendig zoals vb zelfcontrole, toewijding en kalmte.
Patanjali zegt dat yoga de Chitta neutraliseert of kalmeert, eerder dan het te vernietigen.
Het derde woord is Vritti. Vritti betekent cirkelvormige beweging, draaikolk. Wanneer je aan een meer staat en je gooit een steen in het water krijg je cirkels op de plek waar de steen in het water valt. Rimpeltjes op het wateroppervlak. Als je deze zou uitvergroten zou je kunnen spreken van een draaikolk…
Deze metafoor kan je doortrekken in je gedachten: je bewustzijnspatronen (je gewoonten) creëren cirkelvormige bewegingen in jouw bewustzijn. Patronen in je geest die als een draaikolk ronddraaien in je bewustzijn.
Deze Vritti – draaikolkjes – zorgen er voor dat we ons bewust worden van onszelf. Het zijn net die cirkelvormige bewegingen die ons de ervaring van plezier of pijn brengen, maar ook het ego voeden waardoor er conflicten ontstaan, verwarring, enz…
Het zijn deze gedachten, verlangens en andere stimuli die we van onze geest krijgen, die draaikolkjes in onze geest creëren. Al deze bewegingen noemen we dus de Vritti.
Het laatste woord in deze sutra is Nirodha. Letterlijk vertaald als ‘blokkeren’, ‘ophouden’ of ‘verwijderen’. Nirodha wordt vrij vertaald in deze sutra als ‘het stoppen van’.
Patanjali bekeek Nirodha als het onder controle hebben van de geest door yoga beoefening en discipline. We leren ons bewustzijn verruimen wat ons dan weer helpt om de patronen van onze geest te controleren. Door yoga te beoefenen kunnen we onze gedachten rustiger krijgen en een meer gefocustere staat van bewustzijn bekomen wat dan weer belangrijk is in de beoefening van meditatie volgens Patanjali.
Als je de vier woorden even achter elkaar zet, krijg je weliswaar geen mooie Nederlandse zin, maar ik denk dat je het verband wel kan vinden:
Yoga – bewustzijn – cirkelvormige bewegingen – stoppen
Je kan dit op 1001 manieren vertalen, telkens met andere accenten maar de boodschap blijft dezelfde:
De patronen van het bewustzijn doen ophouden is yoga…
Het stoppen van de bewegingen in onze geest is yoga…
Yoga is het neutraliseren van de draaikolken in onze geest…
De gedachten stilleggen, rustig worden, jezelf terugvinden los van je ego…
Voor mij persoonlijk vertaal ik deze sutra als volgt:
Bewust zijn van je gedachten,
van de wirwar aan gedachten,
draaikolken.
Bewust worden van de ruimte ertussen,
daar waar ze stilvallen,
waar de rimpels op het wateroppervlak verdwijnen,
rust,
stilte,
ruimte,
zen.
Namasté,
Nele
